In de tweede helft van de 20e eeuw (vanaf 1950) ontwikkeld de populaire muziek zich. We kennen deze muziek tegenwoordig ook als popmuziek. In deze module gaan we kijken naar de ontwikkeling van de popmuziek, een ontwikkeling die nog steeds gaande is.
Het begint allemaal rond 1950. De zwarte bevolking in de Verenigde Staten wordt onderdrukt door de blanke gemeenschap. De afro-Amerikanen hebben hun eigen clubs en kroegen net zoals de blanken dat hebben.
Binnen deze gemeenschap ontwikkelen een aantal ‘typische’ muziekgenres van de zwarte bevolking. Zoals Gospel, Jazz en Blues. Vooral de blues wordt een belangrijke muziekgenre. Uiteindelijk komen de eerste Rock ’n Roll platen ook voort uit de zwarte gemeenschap.
De artiest die als één van de eersten een Rock ’n Roll plaat maakt is Chuck Berry. In 1955 maakt hij een nummer dat als één van de eerste Rock ’n Roll nummers wordt gezien: Maybellene. Andere hits die hij maakt zijn Johnny B Goode en Roll over Beethoven. De muziek die zwarte artiesten maakten in de jaren vijftig was enorm aanstekelijk en nodigde uit tot dansen. Toch was het als zwarte artiest moeilijk om door te breken in het ‘blanke’ Amerika.
De zwarte muziek kon pas echt doorbreken in blank Amerika toen het door een blanke gezongen werd. Die blanke was Elvis Presley. Hij scoorde een enorme hit met Jailhouse Rock en Hounddog. Elvis was de eerste zanger die op grote schaal wist door te breken met de nieuwe muziekstijl Rock ’n Roll. Elivs was veel te zien op t.v. en daar zagen mensen een artiest zoals ze die nog nooit hadden gezien. Met heupbewegingen en een muziekstijl die ongekend was.
De jeugd werd betoverd door deze nieuwe muziek en al snel ontstonden typische Rock’n Roll dansen zoals de twist.
De jaren 60: het ontstaan van de jeugdcultuur
Terwijl in de Verenigde Staten de Rock ’n Roll hoogtij vierde was het in Engeland een heel ander verhaal. Men kreeg hier maar in mondjesmaat mee wat voor ontwikkelingen er gaande waren in Amerika.
Twee bands zouden een enorme invloed hebben op de ontwikkeling van de popmuziek. De eerste band kwam uit Liverpool en bestond uit vier man. De Beatles werden geïnspireerd door zwarte artiesten uit Amerika. Op hun eerste album coverden ze dan ook artiesten als Chuck Berry en Ray Charles. De muziek die deze artiesten maakten in Amerika was volledig onbekend in Groot Brittanië. De Beatles ontwikkelden zich razendsnel. Binnen vier jaar waren ze een gigantische hit in Engeland. Overal waar ze kwamen werden vooral tienermeiden helemaal gek.
De gekte was zo groot dat de Engelse pers sprak over Beatlemania. Concerten werden bijna onverstaanbaar door het oorverdovende gegil van de tienermeiden. De beatles waren zo halverwege de jaren ’60 bekend in Engeland en andere delen van Europa. Een echte doorbraak in Amerika kwam in 1964 traden ze op in de Ed Sullivan show in Amerika. Hier keken miljoenen mensen naar. Zo werd hun naam definitief gevestigd in Amerika.
In 1961 ontmoeten twee jongens elkaar op een treinstation. Eén van hen Mick Jagger heeft een aantal platen bij zich. Waaronder een plaat van Chuck Berry. De ander Keith Richards blijkt dezelfde muzieksmaak te hebben als Mick Jagger.
Ze trekken vanaf dat moment met elkaar op en richtten samen met een aantal anderen uiteindelijk de band The Rolling Stones op. Deze band zal net als de Beatles uitgroeien tot één van de grootste bands uit de geschiedenis. De Stones ontwikkelen zich op een soortgelijke manier als de Beatles. Ze beginnen met het coveren van hun blues en Rock ´n Roll voorbeelden uit Amerika en beginnen uiteindelijk zelf nummers te maken.
De Stones breken uiteindelijk in 1965 door in Amerika en zo begint een ´Britse invasie´ in Amerika.
'I want to hold your hand' een vroege hit van de Beatles:
The Britsh Invasion
De grote populariteit halverwege de jaren ´60 van de Engelse bands The Rolling Stones en de Beatles wordt ook wel aangeduid met de term ´The British Invasion´ (oftewel: ‘de Britse invasie’). Opmerkelijk aan deze ‘invasie’ is dat de beide Engelse bands doorbreken met muziek die ontstaan is in de zwarte gemeenschap in Amerika. Stijlen als Rock ’n Roll, Rhytm and Blues en Blues worden veelvuldig als inspiratie gezien.
De Beatles ontwikkelen zich stormachtig. Luister bijvoorbeeld eens naar het verschil in de nummers I want to hold your hand uit de beginperiode van de Beatles en het nummer A day in a life het slotnummer van het legendarische album Sgt. Peppers lonely heartsclub band. Je kunt hierin horen dat de Beatles een enorme ontwikkeling hebben meegemaakt in zowel muzikaal als tekstueel opzicht.
'A day in a life...'
Een aantal belangrijke en baanbrekende albums die de Beatles gemaakt hebben zijn Sgt. Peppers lonely heartsclub band, The Beatles (white album), Abbey Road.
Een aantal dingen beginnen te veranderen in Amerika. Er is sprake van het ontstaan van een echte Jeugdcultuur. De jongeren luisteren naar andere muziek dan hun ouders en er ontstaan subculturen zoals bijvoorbeeld de hippies.
Ook is er een enorme toename van drugsgebruik. Ook de Beatles maken gebruik van geestverruimende middelen. Een verwijzing daarna wordt bijvoorbeeld gezien in het nummer Lucy in the Sky with Diamonds, de woorden Lucy, Sky en Diamonds vormen samen de afkorting LSD naar de populaire drug.
De invloed van drugs en geestverruimende middelen is vooral te merken in de Psychedelische Rock van bijvoorbeeld The Doors. Met de charismatische frontman Jim Morrison weet deze band zijn publiek bijna in extase te brengen met muziek en drugs.
The Who, Jimi Hendrix en woodstock
In het tweede deel van de jaren ’60 gebeuren er een aantal belangrijke dingen op sociaal en politiek gebied. In de Verenigde Staten ontstaat sociale onrust, de zwarte bevolking begint in opstand te komen tegen de sociale ongelijkheid die er is tussen blank en zwart. Zwarte leiders als Martin Luther King en Malcolm X eisen dezelfde rechten voor de zwarte bevolking die ook gelden voor de blanke bevolking.
Ondertussen is Amerika ook nog in oorlog geraakt. In Azië rukt het communisme op in bijvoorbeeld China. Ook Vietnam dreigt communistisch te worden, de Amerikanen raken in de ban van de dominotheorie en zijn bang dat het communisme in no-time heel Azië in z’n greep krijgt. Daarom besluit president Kennedy om militair in te grijpen in Vietnam.
In de muziek van die tijd en in de jeugdcultuur komt dit terug. Er ontstaan veel protesten tegen de Vietnamoorlog. De muziek veranderd ook. Het is inmiddels meer Rock aan het worden zonder roll. De twist werd niet meer gedanst op de muziek.
Een voorbeeld van deze hardere muziek is The Who. Een band uit Engeland. Deze band stond bekend als ruige band. Aan het eind van hun shows braken ze het complete podium af. Een bekend nummer van de band is My Generation een nummer wat de kloof tussen de wereld van de jongeren (tieners of teenagers) en hun ouders aangaf.
The Who My Generation
Een andere artiest die voor die tijd ‘ruige’ muziek maakte, is Jimi Hendrix. Sommige muziekhistorici vinden Jimi Hendrix een voorloper van de Heavy Metal. De muziek van Hendrix wordt gezien als de eerste ‘hardrock’. Muziek waarbij de nadruk vooral ligt op het geluid van de elektrische gitaar.
Een beroemd optreden van Hendrix is zijn optreden op het woodstock festival. Een beroemd festival wat nog steeds mythische vormen aanneemt. Woodstock was een festival wat georganiseerd werd ter protest tegen de Vietnamoorlog en een viering van de kreten peace en love.
Het festival werd een enorm succes, mede door de enorme toeloop. Er was gerekend op 200.000 bezoekers en het werden er in totaal ruim 400.000.
Jimi Hendrix was de afsluitende artiest op het festival en vertolkte daar zijn eigen versie van het Amerikaanse volkslied:
Hij paste het volkslied zo aan dat het een bijna ‘verminkte’ versie werd. Jimi Hendrix maakte van het volkslied een protestlied door het zo toe te takelen.
De Vietnamoorlog koste uiteindelijk 57.000 soldaten het leven en was daarmee een zware last voor Amerika. Veel jonge mannen probeerden dan ook onder de dienstplicht uit te komen zodat ze niet naar de oorlog toe hoefden.
Jaren ‘70
Eind jaren ’60 en begin jaren ’70, is vooral het muziekgenre ‘soul’ erg populair. Het beroemde ‘Motown label’ brengt vele artiesten naar voren die een succes zijn bijvoorbeeld The Supremes, The four tops, Micheal Jackson en Stevie Wonder. De dansbare soulmuziek veroverd Amerika en is erg populair.
Uit de Soul en Funk ontwikkeld zich halverwege de jaren zeventig de disco. Een groep als de BeeGees maakt discomuziek. Een film die over deze muziekstijl gaat is bijvoorbeeld Saterday Night Fever. In deze film speelt John Travolta een jongeman die uitgroeit tot koning van de dansvloer. Dankzij de film weet het genre disco uit te groeien tot één van de populairste stromingen.
Rock
Binnen de rockmuziek gebeuren in de jaren ’70 ook allerlei dingen. In Engeland scoort de band Queen grote hits. Queen is onder andere geïnspireerd door de vreemde outfits van de zanger David Bowie. Er ontstaat een stijl die ook wel Glamrock wordt genoemd. Rock gecombineerd met glamour. Grote kapsels, opgemaakte zangers en opvallende kostuums.
Queen weet veel hits te scoren en is razend populair. Een bekend album van hun is A night at the opera. Met daarop het legendarische nummer Bohemian Rapsody:
Eind jaren ’70 komt er een tegenreactie op alle ‘glamour’ die overheerst in de Rock. Er ontwikkeld zich een rauwe en simpele manier van rock. Een gitaar en vier akkoorden is alles wat nodig is. Deze muziekstijl noemen we Punk. Voorbeelden van punk zijn: The Ramones en The Sex Pistols. De bands hebben nauwelijks nummers die langer duren dan 3 minuten en uiten in hun muziek veel woede en frustratie over hun situatie.
We zagen al bij de clip van Queen dat de televisie steeds belangrijker wordt. Nummers gaan gepaard met korte video’s. Twee artiesten in de jaren ’80 die daar veel gebruik van gemaakt hebben zijn Micheal Jackson en Madonna.
De clips van Micheal Jackson zijn eigenlijk een soort van kleine films. Vooral de clip die bij het nummer Thriller hoort groeit uit tot een klassieker.
Madonna groeit ook uit tot een superster. Met een steeds veranderend imago blijft ze boeien. Ook Madonna heeft spraakmakende clips bij haar nummer. De clip bij het nummer ‘like a prayer’ zorgde voor opschudding. Hierin is een zwarte Jezus te zien. Ook de kleding die Madonna aan heeft in de kerk en de manier waarop ze danst was reden tot opschudding.
Opkomst van de Hiphop
Eind jaren ’80 ontstaat de eerste hiphop. De stijl komt voort uit de getto’s van Amerikaanse steden. De hiphop kenmerkt zich door het ritmisch brengen van de teksten op beats.
Hiphop komt voort uit de Afro-Amerikaanse bevolking van Amerika. De muziekstijl wordt dan ook een belangrijke middel voor de zwarte bevolking om zich in te uiten. Ook misstanden in de Amerikaanse samenleving wat betreft blank en zwart worden in de muziek aan de kaak gesteld.
Een ander opvallend punt aan hiphop is de manier waarop de muziek tot stand komt. Er wordt niet muziek gemaakt met instrumenten maar de muziek wordt samengesteld uit ‘samples’. Verschillende oude soul platen worden bijvoorbeeld gebruikt om zo een nieuw nummer te maken.
Een voorbeeld van een groep die gebruik maakte van deze techniek is Public Enemy. Deze groep rappers uit New York maken maatschappijkritische raps en komen op voor de zwarte gemeenschap.
Fight the Power:
Ga door naar de vragen...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten